ศาลเจ้าฮุนจ่องอาม

        ศาลเจ้าฮุนจ่องอาม หรือศาลเจ้าจอสู่กง หรือศาลเจ้าเฉ่งจุ้ยโจวสู่งกง  ใช้ชื่อสำนักว่า  “ฮุนจ่องอาม” แปลว่า “อารามเมฆคล้อย” ตั้งอยู่ที่บ้านระเงงหรือนาคา  เลขที่  ๖๓  หมู่ที่ ๒ ตำบลวิชิต ถนนเจ้าฟ้าตะวันตก  มีถนนสายใหม่สายสี่แยกโรงเรียนดาวรุ่งวิทยา ถนนเจ้าฟ้าตะวันออกชนถนนเจ้าฟ้าตะวันตกที่บ้านนาคาตัดผ่านหลังศาลเจ้า  อำเภอเมืองภูเก็ต 

        ศาลเจ้าจอสู่กงนาคาเช่นเดียวกับศาลเจ้าอื่นๆคือเริ่มจากคนจีนชาวฮกเกี้ยนอพยพเข้ามาเป็นกรรมกรเหมืองแร่ดีบุกในช่วงปลายรัชกาลที่ ๔ และต้นรัชกาลที่ ๕ เป็นจำนวนมาก  ต่างก็นำสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่พวกตนเคารพเข้ามาด้วย  แล้วก่อสร้างศาลเจ้าขึ้นในตำบลที่พวกตนอาศัยอยู่ทั้งในรูปของบ้านอาศัยและกงสีเหมืองแร่  และคงจะได้ก่อสร้างคร่าวๆแบบกั้นจากมุงจาก  พัฒนาเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนทีหลังเมื่อมีเงิน  แล้วจัดตกแต่งภายในมีการเขียนจิตรกรรมฝาผนังตามอย่างแบบในตัวเมือง

        ตามประวัติกล่าวว่าศาลเจ้าแห่งนี้สร้างเมื่อ พ.ศ.  ๒๔๔๙  และได้ฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปีไปแล้วเมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๙ คงมิได้ต่อเติมซ่อมแซมประกอบกับผู้เริ่มบุกเบิกได้ล้มหายตายจาก ตำบลนี้มิได้รุ่งเรืองเหมือนก่อน  ตัวอาคารจึงชำรุดทรุดโทรม  เมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๙  ขุนเลิศโภคารักษ์ นายเหมืองได้ขับรถยนต์เข้าไปเห็น  จึงมอบเงินจำนวน  ๒๕๐๐๐. บาทให้นายสุชล เทพบุตร กำนันตำบลวิชิต บูรณปฏิสังขรณ์  และนายมั่นนางสายหยุด จุติกุล ได้มอบที่ดิน ๙.๖ ตารางเมตรให้ศาลเจ้า

         ตัวอาคารเดิมคือหลังกลาง เป็นอาคารขนาดเล็กรูปทรงร่วมสมัยกับศาลเจ้าถี่กงตั๋ว ศาลเจ้าแสงธรรม หลังคาโค้งแบบเรือมีรูปน้ำเต้าอยู่กึ่งกลาง ต่อมาได้ต่อเติมอาคารระเบียงด้านหน้า  เพื่อวางโต๊ะบูชาเทพเทียนกง  มีประตูบานเดียวบานประตูวาดรูปเทพเจ้าประจำประตู ช่องหน้าต่างข้างบานประตูข้างละช่องแต่ทำเป็นลูกกรงปูน  เดิมเข้าใจว่าน่าจะเป็นหน้าต่างแบบจีนอาจเป็นวงกลมหรือรูปเหลี่ยม  เมื่อบูรณะใหม่จึงแก้ไขตามที่ปรากฏ  ผนังสองข้างอาคารกลางมีประตูโค้งออกไปทั้งสองข้างเพื่อเชื่องกับอาคารใหม่ที่ต่อเติม  คืออาคารด้านซ้ายมือของอาคารกลางเป็นที่ประดิษฐานพระกวนอิมโพธิสัตว์ เทพมาจอโป๋  ด้านขวามือเป็นอาคารประดิษฐานเทพกวนอูและเทพองค์อื่นๆ ติดกับอาคารนี้เป็นอาคารที่ประชุมและเก็บของเครื่องใช้

        ภายในตัวอาคารหลังกลางทั้งสอง ฝาผนังมีรูปจิตรกรรมฝาผนังภาพระบายสีเข้มรวมทั้งหมด  ๖๔  ห้องภาพข้างละ ๓๒ ห้องภาพเป็นเรื่องเกี่ยวกับเทพอ่องซุ่นต่ายส่าย  เป็นภาพวาดที่มีมาแต่เดิม  ส่วนเหนือผนังบนหน้าจั่วทั้งสองข้างเป็นภาพเซียน ๓๖ องค์ ข้างละ  ๑๘ องค์  เช่น  หลี่จิ้ง หลี่กิมเชีย หลี่บกเชีย หลี่โลเชีย เอียวเจี้ยน อุยฮอ หลุยจินจู้ เมิ่งปั๋วเหนียง  เป็นต้น ในตำนานเทพเจ้าเรื่อง เฟิงเสินปัง คือการสงครามระหว่างพระเจ้าซังโจ้วหวาง แห่งราชวงศ์ซังกับพระเจ้าโจวอู่หวางแห่งราชวงศ์โจว  ตรงผนังด้านในข้างโต๊ะพระประธานทั้งสองข้างมีภาพวาดระบายสีขนาดใหญ่ข้างละสองภาพ เป็นเทพเจ้า สี่เทียนอ๋อง ทั้งสี่ทิศ ด้านขวามือขององค์ประธาน องค์ที่ถอดาบคือ จงเต๋งเทียนอ๋องหรือ เฉิงฉางเทียนหวาง นามเดิมคือ หมัวหลี่ชุง ทรงถือดาบ ประจำอยู่ทางทิศใต้ ทรงเป็นผู้บันดาลเรื่อง ลม ให้พัดตามฤดูกาล องค์ที่สองคือ โตบุ๋นเทียนอ๋อง หรือ ตั๋วเหวินเทียนหวาง หรือนามเดิมว่า หมัวหลี่ไห่ ทรงถือ ร่ม ทรงดูแลเรื่องน้ำและฝน ประจำอยู่ทางทิศเหนือ ส่วนสององค์ทางด้านว้ายมือคือ ไท่ก๊กเทียนอ๋อง หรือ ฉีกั๋วเทียนอ๋อง หรือนามเดิมว่า หมัวหลี่โส่ว ทรงถือพิน ทรงดูแลเรื่องพื้นดิน ประจำอยู่ทางทิศตะวันออก อีกองค์คือ ก๋งบกเทียนอ๋อง หรือ ก่วงมู่เทียนหวาง นามเดิมว่าหมัวหลี่หุง ทรงถือรูปสัตว์หรืองูหรือไข่มุกหรือถะเจดีย์ ประจำอยู่ทางทิศตะวันตก เป็นพี่น้องสกุลแซ่หมัวหลี่ ภาพทั้งสี่องค์นี้ยังมิได้แปรเปลี่ยนแก้ไข  ส่วนภาพทั้ง ๖๔ ห้องและ เทพทั้ง ๓๖ องค์ได้มีช่างคนใหม่วาดทับ พร้อมระบายสีในคราวที่มีการบูรณะครั้งหลังสุด   แต่ฝีมือสู้ภาพเก่าไม่ได้  ทำให้คุณค่าของภาพด้อยลงไปมาก  เข้าใจว่าภาพของเดิมน่าจะเป็นจิตรกรคนเดียวกับที่วาดเรื่องนี้ที่ศาลเจ้าแสงธรรม ถนนพังงาและศาลเจ้าเซ่งเต็กเบ้วพ้อต่อกง เหตุที่มีการวาดทับของเก่าหมดเข้าใจว่า ภาพเดิมๆถูกน้ำฝนหลังคารั่วชะล้างจนมองไม่เห็นบางส่วน  ช่างจึงตัดสินใจวาดใหม่  แต่องค์ประกอบการจัดภาพของเทพเซียนทั้ง ๓๖ องค์สู้ฝีมือการวาดที่ศาลเจ้าแสงธรรมไม่ได้

         บริเวณห้องโถงกลางมีโต๊ะบูชากระถางธูปเทียนและองค์เทพหลี่โลเชียข้างหลังเป็นแท่นประดิษฐานพระประธานคือ พระเฉ่งจุ้ยโจวสู่กงองค์ใหญ่หลังสุดและองค์เล็กอีกสามองค์รวมทั้งองค์เก่าด้วย  ด้านซ้ายมือประดิษฐานพระยูลายวางในเก๋ง  ส่วนด้านขวามือ วางเทพโก้ยเส้งอ๋องวางในเก๋งเช่นกัน มีตู้ใบเซียมซี  ๖๐ ใบสำหรับถามเรื่องราวทั่วไป

        ห้องโถงด้านหน้า มีกระถางธูปและโต๊ะสำหรับไหว้ทีกง เสาทั้งสี่ต้น ปั้นตัวมังกรพันเสาอย่างสวยงาม  หน้าระเบียงนี้มีสิงห์โตคู่ขนาดใหญ่สีทองสวยงาม

        ศาลเจ้าจอสู่กง บ้านนาคามีคณะกรรมการบริหาร จัดกิจกรรม เช่น จัดงานกินผัก  จัดงานวันแซยิด  มีการทรงเจ้าเช่นเดียวกับศาลเจ้าอื่น

 :   สมบูรณ์ แก่นตะเคียน  ๖  มกราคม ๒๕๕๑

Title   :   Hun Zong Guan Shrine ( Qing Shui Zu Shi ), Phuket.

         :   Somboon Kantakian

หมายเหตุ  ปัจจุบัน พ.ศ. ๒๕๕๖ ได้รื้อหลังเดิมสร้างใหม่เสร็จเรียบร้อยแล้ว