ศาลเจ้ากิมหุ้ยเตี่ยน

        ศาลเจ้ากิมหุ้ยเตี่ยน เป็นชื่อสำนักของศาลเจ้าส่ามอ๋องหู้  ตั้งอยู่ตลาดเชิงทะเล  ตำบลเชิงทะเล  อำเภอถลาง  ภูเก็ต  เป็นศาลเจ้าที่เก่าแก่แห่งหนึ่งของอำเภอถลาง  อายุกว่า ๑๐๐ ปี คือเริ่มก่อสร้างตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๔๔  จากประวัติของศาลเจ้าที่ติดไว้เรียบเรียงโดย คุณชลณ์มาตค์  ฐานันดรวัฒน์  ได้กล่าวไว้ว่า  ชาวจีนได้เข้ามาเป็นกรรมกรและนายจ้างทำเหมืองแร่ดีบุกแบบเหมืองหาบเหมืองรูประมาณ พ.ศ. ๒๔๓๔  ก่อให่เกิดชุมชนชาวจีนหลายพันคน  ต่อมาฝรั่งได้นำเครื่องจักรเข้ามาใช้ทำเหมืองแล่นและเหมืองสูบ  ฝรั่งเรียกว่า  ทินเรล  ( Tin Rail )  แล้วเพี้ยนเป็น ทีนเล – ตีนเล แล้วแปลงเป็น เชิงทะเลในที่สุด

        ชุมชนชาวจีนทินเลจึงได้ปรึกษากันว่าน่าจะมีเครื่องยึดเหนี่ยวคือองค์เทพเจ้าจีนมาสักการะ  จึงได้ปรึกษากับแป๊ะจู้ป่ายตั๊ก  ตนจึงได้เดินทางไปเมืองจีนเยี่ยมครอบครัว  แล้วนำกิมสีนมาสามองค์เป็นรูปแกะสลักไม้สูง ๗ นิ้ว และได้ทำพิธีที่เมืองจีนก่อนนำมาภูเก็ต  เมื่อถึงทินเล ได้ปรึกษากับแป๊ะจู้เจ่งตี่ซึ่งเป็นบิดาของแป๊ะจู้ปุ่ยตี๋  แป๊ะจู้เจ่งตี่จึงมอบที่ดิน  กว้าง ๕ เมตร ยาว ๗ เมตรสร้างศาลเจ้าขึ้น เป็นอาคารเสาไม้ กั้นและมุงด้วยสังกะสี  แล้วตั้งชื่อสำนักว่า  “กิมหุ้ยเตี่ยน”  นำกิมสีนทั้งสามองค์หรือสามอ๋องหู้ประดิษฐานในศาลเจ้า  เทพทั้งสามองค์คือ  เทพแซ่จู  เรียก จูหู้  เทพแซ่เฮง (อ๋อง)  เรียก เฮงหู้  และเทพแซ่หลี่ เรียก หลี่หู้  เทพทั้งสามองค์มีพี่น้องร่วมแซ่อีก  ๓๖๐ องค์  ได้ร่วมอยู่ในสำนักนี้ด้วย   พร้อมกับตั้งคณะกรรมการดำเนิงาน  ประกอบด้วย  แป๊ะกิ้น  แซ่หลิม หรือ หมื่นภารกิจ  ผู้ใหญ่บ้าน เป็นประธาน  กรรมการมี  แป๊ะฮก  แซ่ติ่ว  แป๊ะกิ่มฉ้วน แซ่หลิม  แป๊ะโก้ยกือ แซ่โก้ย  แป๊ะเคซุ่ย  แซ่ฉั่ว  ฮวดกั้วคือ แป๊ะจู้ป่ายตั๊ก  แป๊ะจู้ฮ้าเฉี่ยวเป็นผู้ช่วย  ม้าทรงมี แป๊ะอ๋องห้าหยกเป็นม้าทรงของเทพจู้หู้  แป๊ะฉั่วตัวโผ้ย  เป็นม้าทรงของเทพเฮงหู้ และคนงานเหมืองฉิ่มฉานเป็นม้าทรงของหลี่หู้

        ต่อมาเทพจู้หู้เข้าทรงมีคำสั่งให้นำรูปเทพจู้หู้ไปไว้ที่บ้านนายชาญ เสริมกิจเสรีชั่วคราว  เมื่อนายชาญถึงแก่กรรมจึงได้นำมาไว้ที่ศาลเจ้าตามเดิม

        หลังจากสร้างมา ๑๗ ปีจึงได้บูรณะเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๑  โดยได้รับความร่วมมือจากนายหัวเหมืองแร่และกรรมกรจีนทำป้ายใหม่ ทำคำขวัญ ป้ายสำนักแกะเซาะร่องลึก  เสร็จเมื่อวันที่ ๑ ค่ำเดือน ๓  พ.ศ.  ๒๔๖๑  ด้วยคำว่า  อุ่ยเหล็งเหี่ยนเหี้ยน  แสดงถึงอภินิหารและสิ่งศักดิ์สิทธิ์  ส่วนป้ายสองข้างประตูหมายถึงลมและเมฆ

        ต่อมาช่วงสงครามโลกครั้งที่สองม้าทรงได้ถึงแก่กรรม  ศาลเจ้าร้างไปช่วงหนึ่งด้วยเศรษฐกิจไม่ดีและการสงครามกระทบต่อภูเก็ต จนถึงประมาณอีก ๑๐ ปีเมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๓  จึงได้เริ่มบูรณะขึ้นใหม่โดยนายอ๋องเทียนสื่อหรือกำนันไพบูลย์ วงศ์เสรี  ได้ใช้เงินส่วนตัวซื้อที่ดินติดศาลเจ้ากว้าง ๕ เมตร ยาว ๒๐ เมตร  พร้อมกับนายแสงชัย ศักดิ์ศรีทวี(หลิมฮกส่อง)ได้ซื้อที่ดินส่วนหนึ่งบริจาคด้วยในปีเดียวกันนี้  ที่ดินของศาลเจ้าจึงมีหน้ากว้าง  ๑๐.๕ เมตร ยาว ๓๐ เมตร  แล้วเปลี่ยนเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนมุงกระเบื้อง  พร้อมกับตั้งคณะกรรมการศาลเจ้ารวม ๑๔ คน คือ  นายอ๋องเทียนสื่อ นายหลิมต่องซู่ นายจู้ฮ้าเฉียว นายหลิมฮกส่อง นายหลิมหยกก้าว นายหลิมกิ่มสุ่น นายหลิมสุ่นเก้ง นายแต้อิวจ๋าย นายติ่วก่าเส็ง นายตันอยู่อุ่น นายอึ๋งเทียนหว่อง นายเอี๋ยวอยู่สอง นายหลิมเส่งอี้  ฮวดกั้วมีแป๊ะจู้ฮ้าเฉี้ยว  นายอึ๋งเต๊กหว่องเป็นผู้ช่วย  ม้าทรงมีนายขาว ราชัย ทรงเทพจู้หู้ นายหลิม รัตนดิลก ณ ภูเก็ต ทรงเทพเฮงหู้ นายนิ สามกอง ทรงหลี่หู้

        ในปี พ.ศ. ๒๕๒๖ คณะกรรมการได้เริ่มปรึกษาเรื่องกินผัก  โดยไปทำพิธีกับศาลเจ้าบางเหนียว  ต่อมาในปี ๒๕๒๖  ได้จัดสร้างเสาโกเต้ง สร้างตัวเหลียน  แต่กินเพียง ๕ วัน  และกิน ๗ วันในปี ๒๕๒๗  ถึงปี ๒๕๒๘ จึงกิน ๙ วันและประกอบพิธีแบบเต็มรูปแบบไม่ต้องไปร่วมกับศาลเจ้าในเมือง  ผู้เป็นประธานงานกินผักแต่ละปีคือ  นายประดิษฐ์ โสภานนท์ ( แพ่ก๊กหุ้ย )  ๒๕๒๖ – ๒๕๒๘  นายชาญ เสริมกิจเสรี ( หลิมต่องซู่ )  ๒๕๒๙ - ๒๕๔๒  นายชลณ์มาตค์ ฐานันดรวัฒน์  ๒๕๔๓ – ๒๕๔๘  นายนิรมิตร ช่างเหล็ก ๒๕๔๙ – ปัจจุบัน

        ตัวศาลเจ้าในปัจจุบันปี๒๕๕๐ปรากฏว่าหลังคารั่วเริ่มทรุดโทรม  ทางคณะกรรมการจึงวางแผนสร้างใหม่และได้ออกแบบเรียบร้อยแล้วเป็นอาคารสองชั้น

        ภายในอาคารในปัจจุบัน  ด้านหน้าห้องโถงมีโต๊ะบูชาทีกงและตั้งเทพหลี่โลเชีย รูปนี้ทรวดทรงค่อนข้างสวยงามองค์หนึ่ง  ประตูมีสามช่อง ช่องกลางบานประตูวาดรูปเทพประจำประตูมีช่องหน้าต่างสองข้างปั้นปูนเป็นซี่กรง มีป้ายประวัติศาลเจ้า ที่ปรึกษาและเทพเจ้าพร้อมชื่อม้าทรง ห้องโถงกลาง องค์ประธานคือ เทพหยกอ๋องส่องเต่ประดิษฐานอยู่ในเก๋ง  ซ้ายมือองค์ประธานเป็นอีกห้องหนึ่งประดิษฐานพระกวนอิม  มาจอโป๋  เตียวเทียนซื่อ พระสังกัจจายน์โพธิสัตว์ ส่วนด้านขวาองค์ประธานเป็นเทพชุมนุม  มีส่ามอ๋องหู้เป็นหลัก  ด้านหลังองค์ประธานเป็นห้องบูชาและห้องเก็บของ

       ศาลเจ้าส่ามอ๋องหู้เป็นอีกศาลเจ้าหนึ่งที่น่าสนใจของตำบลเชิงทะเล อำเภอถลาง  ภูเก็ต

         :    สมบูรณ์ แก่นตะเคียน  ๒๙  ธันวาคม  ๒๕๕๐

Title   :   Gim Hui Tian Shrine, Phuket.

         :   Somboon Kantakian